Yeni Başlayanlar İçin E-Öğrenme

Yeni Başlayanlar İçin E-Öğrenme

E-öğrenmenin giderek yaygınlaştığı bir dünyada otuz yıl önce ortaya çıkan powerpoint üzerinden sunum yapma geleneği hala yaygın bir şekilde verimsiz de olsa kullanılmaya devam ediyor. Konu e-öğrenme olunca bu sorun daha da içinden çıkılmaz bir hal alıyor. İşte bu noktada yenilikçi yöntemleri kurumlarımızın bünyesine uyarlamak önem kazanıyor.

Yaklaşık 3 yıldır e-öğrenme üzerine araştırmalar yapıyoruz. Sektördeki birçok kurumu ziyaret etme, akademisyenlerle görüşme, vb. çokça çalışma yaptık. Bu araştırma sürecinde bir sektör temsilcisinin söylediği “Sizin söyledikleriniz Türkiye’ye 10-15 yıl sonra gelir ve anca o zaman kabul görür.” sözü herhalde en etkileyicisi idi. Başka bir sektör temsilcisi ise, “E-öğrenme deyince insanların ana motivasyonu ne oyunlaştırarak öğrenme ne de içerik. Ana motivasyon sadece sertifika almak.” diyordu.

Ülkemiz gerçekleriyle uluslararası alanda süregiden yenilikçi çalışmaları harmanlayıcı çalışmalara ihtiyaç var. Bu noktada, ülkemizdeki yapılarla görüşmeleri bitirdikten sonra uluslararası alandaki çalışmaları incelemeye başladık. Önemli gördüğümüz bazı içerikleri ise, ülkemizde e-öğrenme sürecine katkı sağlamak amacıyla Türkçe’ye de kazandırıyoruz.

Bayram tatilinde www.articulate.com sitesinde yer alan kitaplardan “Yeni Başlayanlar İçin E-Öğrenme - E-Learning for Beginners” kitabını okuyup önemli noktaları aktarmak için bu yazıyı oluşturduk. Notlarımız kısaca aşağıda.

E-Öğrenmenin Avantajları

E-öğrenme otuz yıldır var. Var olmasının ana nedenleri, asenkron olması, maliyet etkinliği ve ölçeklenebilirliği, kullanılabilecek medya araçları açısından zenginliği, etkileşimli olmasını gösterebiliriz. Kısacası e-öğrenmede herkes kendi hızında, istediği yer ve zamanda, birçok araçtan ulaşabilecek şekilde e-öğrenmeden yararlanabilir. Bu da, e-öğrenmeyi ileride daha da önemli kılacak.

E-Öğrenmenin Türleri

E-öğrenme ya bilgiye dayalı ya da performansa dayalıdır. Bilgiye dayalı e-öğrenme davranış değişikliğine odaklanmaktan ziyade bir konudaki bilinç seviyesini artırma ve sertifika vermeye odaklanırken, performansa dayalı online öğrenme davranış değişikliğine odaklanır.

E-Öğrenmenin Bileşenleri

E-öğrenmede insanlar, süreç ve araçlar olmak üzere üç önemli bileşen vardır. 

a) İnsanlar: Müşteriler/paydaşlar; alan uzmanları ve e-öğrenme tasarımcısı diyerek üç farklı gruptur. 

Müşteriler/paydaşlar: E-öğrenmenin hedeflerinin ne olması gerektiğini söyleyen ve sizin bu konuda yardımınızı isteyen müşteriler ve paydaşlar bulunur. 

Alan uzmanları: Müşterinin/paydaşın hedeflerine ulaşması için bilgi ve tecrübesi olan kişidir.

E-öğrenme tasarımcıları: E-öğrenme kursunu hayata geçirecek kişidir.

b) Süreç: Süreç kısmı e-öğrenmedeki en önemli kısmı oluşturmaktadır. Planlama, bütçe, çalışılacak grup, hedefler, stratejiler, eğitim programının takvimi, eğitimin performansının ölçülmesi, toplanan tüm bilgi ve materyalin katılımcı ve verimli bir kursa dönüştürülmesi, e-öğrenmeye ilişkin prototipinin çıkarılması gibi tüm kısımlar burada şekillenmektedir.

c) Araçlar: E-öğrenmedeki son ve önemli aşamalardan birisi de kullanılacak araçlar. Bu araçlar, yazım araçları (authoring tools); üretilen içeriklerin saklandığı platform (hosting) ve diğer aplikasyon ve yazılımlardır. Bunları aşağıda kısaca açıklayalım.

Yazım araçları: Form tabanlı olabileceği gibi formlar olmadan da olabilmektedir. Metin sunumları, grafikler, izleme ve bağlantılar gibi bir eğitim programının tüm parçalarını bir araya toplayan etkileşimli araçlardır.

Üretilen içeriklerin saklandığı platform (hosting): Youtube, vb. açık platformlar olabileceği gibi bir sistem üzerinden takip edilecek şekilde Öğrenme Yönetim Sistemine dayalı bir şekilde de olabilir. Youtube benzeri platformda çok kişiye erişilse de, kimin ne kadar izleyip bıraktığı, quiz, vb. hususlarla öğrenme kazanımlarının ölçülemeyeceği için dezavantajları bulunmaktadır. Öğrenme Yönetim Sisteminde ise ulaşılacak kişi sayısı kısmen azalsa da, tüm bunlar etkili bir şekilde ölçülüp raporlanabilmektedir.

Diğer aplikasyon ve yazılımlar: E-öğrenme kursunu geliştirip, yayınlayıp yaygınlaştıracak uzmanlaşmış yazılımlar.

E-öğrenmeyi Verimli Kılma

E-öğrenmeyi verimli kılmak için aşağıdaki hususlara dikkat edilmeli.

a) Metinler: Samimi bir dil kullanılmalı, öğrencilere birey olarak hitap edilmeli, okunabilir, kısa cümleler ve talimatlar olmalı.

b) Etkileşim ve katılım: Anlamlı etkileşimler olmalı, yaparak öğrenmeyi temel almalı, etkileşim basit veya karmaşık olabilir ama asıl konu etkileşimin anlamlı olması. Eğitimi tasarlarken “Öğrenciler kim?’, ‘Neyi öğrenmek istiyorlar?”, ‘Neyle karşılaşıyorlar?’, ‘Nerede zorlanıyorlar?’ gibi sorulara nitelikli cevaplar verilmeli. Verilen bilgiler açık ve net olmalı. Katılımcılara sorulan sorularda verecekleri cevabın gerçek dünyadaki etkileri iyi veya kötü şekilde yansıtılmalı.

c) Görsel tasarım: Ekrana yansıyacak grup elementleri mantıklı bir şekilde gruplanmalı. Aynı yazı karakteri ve font kullanılmalı. Renkler ve başlık stilleri de aynı olmalı. Tutarlı bir renk paleti seçilmeli. Video ikonu başlatma ve durdurma gibi standartlaşmış ikonlar veya kırmızının dur veya dikkat, yeşilin geç olması gibi hususlara dikkat edilmeli.