Mikrokredi Uygulamalarımız Yetersiz

Mikrokredi Uygulamalarımız Yetersiz

Uzun yıllardır sivil toplumda çalışıyorum. Asıl işim ise Dış Ticaret Uzmanlığı. Mesleğime yönelik yayınları okurken, sivil toplum perspektifinden değerlendirmem iki kimliğimin birleşmesinin gücü olmakta.

İşte ünlü tarihçi Niall Ferguson’un küresel krizlerin kökenini anlamak amacıyla okuduğum kitabında Yapı Kredi Yayınlarından çıkan Paranın Yükselişi kitabınında finansal sistemden dışlananların kökenlerine rastladım.

Ferguson’un kitabının özetinin özeti “Medeniyetin yükselişi finansın yükselişi ile eşdeğerdir.”

Peki ya, hala finansal sistemin dışında kalan, banka hesabı bile bulunmayan dünya nüfusunun yüzde 40’ının durumu ne olacak? Ya da yine Ferguson’un belirttiği gibi, kredi mekanizmalarına erişemeyenlerin bankerlerin altarında doğranmasına ne demeli? Hem de yalnızca az gelişmiş ya da gelişme yolundaki ülkelerde değil, finansın beşiği İngiltere’de bile bu duruma sıkça rastlanıyorsa.

İşte Bangladeş’li Nobel ödüllü iktisatçı Muhammed Yunus’un az gelişmiş ülkelerde başta kadınlar olmak üzere finansa erişimi kısıtlı bireylere kredi imkanları sunan Grameen (Bengalce’de Yoksullar demek) Bankasının rolü burada önem arz ediyor. Grammeen Bank Bangaldeş’te hiçbir kredi değerliliği olmayan, büyük bankaların kredi vermek için oldukça küçük gördüğü başta kadınların üretim süreçlerine katılımının artırılması, krediye erişmelerinin sağlanması amacıyla küçük ölçekli fonlar sağlıyor. Yarattığı etki de inanılmaz boyutta. Kadınların kredi geri ödemeleri yüzde 99’dan fazla. Ferguson’un da belirttiği üzere, yaygın kadının aksine kadınlar tüketim makinesi değil, tam aksine erkeklerden defalarca kez fazla olmak üzere, borcuna sadık kişiler.

Bugün dünyanın birçok yerinde Grameen’in başarısı kopyalanıyor. Yine Ferguson’un belirttiği üzere, yıllık yüzde 120 gibi korkunç faiz oranlarıyla fakirleri sömüren mikrokredi simsarları ortaya çıkmış durumda. Ama gene de model, dünya için önemli bir umut ışığı olmaya devam ediyor.

Ülkemizde de mikrokredi uygulamaları uygulanıyor. Valilikler ve İl Özel İdareleri belirli miktarlarda mikrokrediler veriyor. Bu miktarlar 1.250 TL civarında. Fakat mikrokrediye ulaşım hala istenen ölçüde değil. Yeterince tanıtımı ve duyurusu yapılmıyor. Kamu spotu gibi uygulamalarla mikrokredilerin tanıtımının artırılması gerekli.

Mikrokredi uygulamalarının vakıflar aracılığıyla da yaygınlaşması şart. Özel sektöre de aynı şekilde mikrokredilere yönelik destekler için vergi muafiyetleri sağlanması gerekli. Mikrokredi bankalarının kurulması için de BDDK’nın gerekli düzenlemeleri yapması başta kadınların olmak üzere, kredi piyasasına erişimi kısıtlı bireylerin ekonomiye katkılarını artıracaktır.

Kısıtlı ama etkili kaynak yönetimiyle ülkenin en düşük gelir grubunun ekonomik mucizelerini izlemek için daha fazla destek mekanizması geliştirmemiz şart.

Bu yazı, Sosyal Garaj Dönüşüm Öncüsü Abdullah OSKAY tarafından yazılmıştır.